در این قسمت به بررسی انولع مختلف علل آسیب پذیری ساختمان های خشتی و گلی پرداخته شده است .
اتصال ضعیف دیوار به دیوار و سقف به دیوار:
اتصالات ضعیف و نامناسب از جمله مباحث مربوطه به آسیب پذیری ساختمان های خشتی و گلی میباشد.
اتصال دیوار به دیوار در مناطق روستایی معمولا تنها به صورت یک در میان چیدن خشت ها در محل اتصال صورت می گیرد که اصولا چنین اتصالی قادر به تحمل نیروی زیاد زلزله ناشی از وزن زیاد دیوارها نمی باشد. شکل زیر ترک عمودی در امتداد اتصال دیوار به دیواررا که می تواند منجر به ریزش کامل دیوار گردد را در زلزله داهو ئیه-زرند را نشان می دهد.
ترک عمودی در محل اتصال دیوار به دیوار در اثر ضعف اتصال
مقاومت کم دیوارها نیز منجر به افزایش میزان آسیب پذیری ساختمان های خشتی و گلی خواهد شد .
اگر دیوارها دارای تکیه گاه نباشند, نمی توانند در مقابل نیروهای خارج از صفحه مقاومت کرده و همانطور که در شکل نشان داده شده به یک طرف فرو می ریزند .
مقاومت کم دیوار در مقابل زلزله
سقف های طاق ضربی با طول ناکافی تکیه گاه
در صورتی که تکیه گاه درمحل نشیمن سقف بر روی تیر کافی نباشد, در اثر حرکت جانبی زمین، آجرها می توانند از روی تکیه گاه خارج شوند و باعث ریزش سقف گردند.
همان طور که در شکل های زیر مشاهده میگردد ، عدم اجرای مناسب سقف ها منجر به آسیب پذیری ساختمان های خشتی و گلی می گردد .
خارج شدن سقف ها از تکیه گاه
کیفیت پایین ملات
استفاده از ملات گل علیرغم مقاومت کششی پایین آن , در مناطق روستایی بسیار معمول است, این در حالی که در سال های اخیر با ورود سیمان به مناطق روستایی استفاده از ملات سیمان رایج گردیده است ولی به علت نبود دانش فنی در این زمینه,
ملات های بسیار ضعیفی در ساخت وساز استفاده می شود . همانطور که درشکل زیر قابل ملاحظه است, رج های دیوار به راحتی از هم جدا می شوند .
عدم آگاهی از نحوه درست ساخت وساز که برخی از اجزای بسیار مهم سازهای به صورت نادرست ساخته شوند .شکل های زیر نمونه هایی از شناژها باشیوه ساخت نادرست را نشان می دهدکه از علل شایع آسیب پذیری ساختمان های خشتی و
گلی میباشد .
داخل شناژبجای بتن از آجر پرشده است – فاصله بین خاموت ها بالغ بر 40cm است
استفاده بتن نامرغوب -بتن به راحتی بادست خرد می شود
تعداد کم آرماتور وکوچک بودن ابعاد شناژ
برش آرماتور شناژعمودی در داخل شناژوکیفیت پایین بتن
استفاده ناصحیح از مصالح صنعتی
با وجود مصالح صنعتی مانند تیر آهن وسیمان به روستاها, معمولا به علت عدم آگاهی , به صورت غلط مورد استفاده قرار می گیرد. در بسیاری از موارد آجر تنها به عنوان جایگزین خشت ولی همچنان با ملات گل استفاده شده است . همچنین در مواردی تیر آهن بجای تیرهای چوبی در سقف های مسطح مورد استفاده قرار گرفته است .
آجر به همراه ملات گل و تیرهای آهنی به کار رفته اند
اتصال غلط تیر به ستون وپر کردن داخل شناژ بجای بتن از آجرو مصالح دیگر
