آنالیز اقتصادی روسازی ماندگار و روسازی آسفالتی معمولی

آنالیز اقتصادی روسازی ماندگار و روسازی آسفالتی معمولی

معمولاً روسازی های انعطاف پذیر آسفالتی برای دوره زمانی بالا طراحی نمی شوند.

عمر معمول اینگونه روسازی ها بین 18 تا 25 سال است. با رشد روز افزون ترافیک و پیشرفت مسئولین راه و شهر ها تلاش می شود تا روشی برای گسترش عمر مفید جاده ها پیدا کنند و تا حد ممکن زمان تأخیر رانندگان و اختلال در توزیع نرمال ترافیک را به علت تعمیرات و بازسازی جاده به حداقل برسانند. بنابراین برای اینکه عمر مفید طراحی را تا حد 50سال افزایش داده و از فواید اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی سود ببرند، به روسازیهای ماندگار روی آوردند. به دنبال این رویداد می بایست که از نظر اقتصادی این روسازیها با روسازیهای معمول که برای حجم ترافیک بالا استفاده می شود، مقایسه شود. هزینه اولیه بالاتر روسازی ماندگار نسبت به روسازیهای معمول و همچنین جدید بودن این روش طراحی، استفاده از این روسازی را با کمی تردید مواجه می کند. در بخش بعد مقطع روسازی ماندگار بدست آمده با یک مقطع روسازی معمول که برای جاده ای با حجم ترافیک بالا استفاده می شود از نظر اقتصادی مقایسه می شوند.

 هزینه های روسازی ماندگار و روسازی آسفالتی معمولی

 الف: هزینه سازندگان راه:

هزینه های سازندگان راه شامل همه هزینه هایی است که در طول عمر پروژه پیمانکاران راه با آن روبرو هستند.

این هزینه ها شامل موارد زیر هستند:

• مهندسی اولیه: هزینه هایی که برای مطالعات ابتدایی برای گزینه های طراحی، گرفتن مجوز، طرح مهندسی و مشاوره برای گزینه صرف می شود.
• اجرای قرارداد: هزینه هایی که برای عقد قرارداد پرداخت می شوند.
• ساخت ابتدایی: هزینه های ساخت به هر گزینه مربوط می شود. به عنوان نمونه، هر گزینه متفاوت در مقطع جاده و مقدار مصالح باید در آنالیز به حساب آید.
• نظارت بر ساخت: هزینه های مربوط به ناظر ساخت، هزینه مشاور مدیریت ساخت، هزینه آزمایش مصالح یا هزینه های دیگر مربوط به نظارت ساخت.
• هزینه های نگهداری: شامل هزینه های مربوط به نگهداری رویه روسازی در سطح قابل قبول. اطلاعات مربوط به هزینه های نگهداری از نوع واکنشی روزمره معمولاً سخت بدست می آیند. به هر حال این هزینه ها معمولاً کوچک بوده و معمولاً از یک گزینه مرمت تا گزینه مرمت دیگر تفاوتی ندارد. آنها یک اثر ناچیز روی ارزش خالص کنونی (NPV) دارند و معمولاً صرف نظر می شوند. زمانیکه هزینه های نگهداری برای گزینه ها در نظر گرفته می شوند، باید در آنالیز چرخه عمر معرفی شوند.
• هزینه های مرمت اساسی: شامل هزینه هایی مربوط به هر گزینه مرمت می باشد (معمولاً شامل هزینه های روکش مجدد می باشد). این هزینه ها به صورت مشابه با هزینه های ساخت اولیه محاسبه می شوند.
• ارزش نهایی راه: شامل ارزش مصالح موجود، عمر سرویس دهی موجود مسیر و … می باشد.

ب ) هزینه کاربران راه :

• هزینه عملکرد وسیله نقلیه : شامل هزینه های مربوط به وسیله نقلیه مانند سوخت، روغن، تعویض قطعات، تعمیر و نگهداری می باشد. هزینه های عملکردی وسیله نقلیه بسیار وابسته به شرایط جاده می باشد.
• هزینه تأخیر کاربران راه : شامل هزینه های زمان کاربران می باشد. هزینه های تأخیر کاربران بسیار تحت تأثیر ساخت و روشهای نگهداری و مرمت مسیر می باشد. این هزینه ها معمولاً سخت محاسبه می شوند و اغلب با عددهای متفاوتی برای محاسبه آنالیز چرخه عمر استفاده می شوند.
• هزینه تصادفات : هزینه های مربوط به تصادفات می باشد. معمولاً این تصادفات شامل تصادفات فوتی، جرحی و مالی می باشد. این تصادفات به شرایط جاده می تواند مربوط باشد.

اثرات زیست محیطی روسازی ماندگار :

هزینه های زیست محیطی شامل هزینه های صرف شده برای رفع آلودگی های هوا ، صوتی و… می باشد.

شکل زیر هزینه های راه را به زبانی ساده بیان می کند. (NPV) ارزش خالص کنونی با محاسبه همه هزینه پروژه ها بر اساس یک سال مبنا یا سال حاضر بدست می آید. بنابراین هزینه پروژه می تواند به عنوان هزینه بر اساس سال حاضر بدست آید. NPV ، یک محاسبه اقتصادی رایج است که در جاده ها بر اساس فرمول زیر محاسبه می شود.

نمودار آنالیز چرخه عمر در مدیریت روسازی

 آنالیز هزینه چرخه عمر روسازی

مقطع روسازی ماندگار و روسازی آسفالتی مورد بررسی در شکل زیر آورده شده است.

مقطع روسازی ماندگار و روسازی آسفالتی

برای روسازی آسفالتی معمولی فرضیات زیر در نظر گرفته می شود.

• عمر مفید : 25 سال
• روکش دوره ای : هر 5 سال
• باز سازی : هر 25 سال

برای روسازی ماندگار فرضیات زیر در نظر گرفته می شود.

• عمر مفید: بیش از 50 سال
• روکش دوره ای : هر 15 سال

هزینه نگهداری راه ها به صورت ریز در دسترس نبوده و از تاثیر آن با فرض اینکه در هر دو برابر باشد صرف نظر می شود. مقادیر قیمت ذکر شده در جداول زیر از هزینه های انجام شده در آمریکا گرفته شده است. محاسبه قیمت  ساخت روسازی در جداول زیر آمده است.

• روسازی ماندگار:

روسازی ماندگار

مقطع روسازی آسفالتی :

مقطع روسازی آسفالتی

نتیجه :

همانطور که در محاسبات بالا دیده می شود با اینکه قیمت اولیه ساخت روسازی ماندگار بیشتر از ساخت روسازی آسفالتی معمولی است ولی در یک دوره 50 ساله محاسبات آنالیز هزینه چرخه عمر نشان می دهد که روسازی ماندگار علاوه بر عملکرد بهتر هزینه پایین تری را نیز دارد.

بنابراین روسازی ماندگار از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه بوده و گزینه مناسبی می باشد.

منبع : مهندسی دانلود